top of page

Θεραπευτική Ιππασία

Η πρώτη αναφορά στις θεραπευτικές ιδιότητες των αλόγων γίνεται στο βιβλίο του Ξενοφώντα, περί ιππικής. Όμως η θεραπευτική ιππασία έγινε γνωστή μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο όταν η Lis Hartel, θύμα πολιομυελίτιδας με παράλυση στα πόδια, κατέκτησε ασημένιο μετάλλιο στους ολυμπιακούς αγώνες του Ελσίνκι το 1952. Έκτοτε μαζί με τη φυσικοθεραπεύτρια της ξεκίνησε έφιππες θεραπείες για όσους είχαν κινητικά προβλήματα. Το 1969 ιδρύθηκαν εθνικοί οργανισμοί ιππασίας για άτομα με ειδικές ανάγκες στην Αμερική και στη Μεγάλη Βρετανία και το 1980 ιδρύθηκε η παγκόσμια ομοσπονδία θεραπευτικής ιππασίας.

Η Θεραπευτική Ιππασία είναι μία διεθνώς αναγνωρισμένη μέθοδος αποκατάστασης, εκπαίδευσης και θεραπείας κατά την οποία το άλογο και το περιβάλλον του αποτελούν το θεραπευτικό και ψυχο-εκπαιδευτικό πλαίσιο. Η κίνηση του αλόγου είναι τρισδιάστατη, μπρος- πίσω, αριστερά- δεξιά, πάνω- κάτω. Είναι μια εξαιρετική προσομοίωση του ανθρώπινου βηματισμού, κατά την οποία ο αναβάτης έχει την αίσθηση πως περπατάει ο ίδιος. Οι 110 τρισδιάστατες ρυθμικές ταλαντώσεις το λεπτό επιδρούν σε όλο το σώμα του αναβάτη. Ο συνδυασμός αυτής της αισθητηριάκης εμπειρίας από την κίνηση του αλόγου, σε συνδυασμό με ψυχο-εκπαιδευτικές δραστηριότητες προσαρμοσμένες στις ανάγκες του κάθε συμμετέχοντα, συνθέτουν το θεραπευτικό μέσο στις συνεδρίες θεραπευτικής ιππασίας. Η σχέση που αναπτύσσει ο αναβάτης με το άλογο του είναι μοναδική και επιδρά θεραπευτικά σε όλα τις πτυχές της ύπαρξης του αναβάτη.

Τα αποτελέσματα ερευνών αποδεικνύουν πως η θεραπευτική ιππασία επιδρά στην ψυχοκινητική ανάπτυξη και επιτυγχάνει σημαντικά οφέλη σε περιπτώσεις νοητικών, νευρολογικών, ψυχολογικών, κινητικών και αναπτυξιακών διαταραχών.

Ενδεικτικά  αναφέρουμε πως η θεραπευτική ιππασία ενδείκνυται σε περιπτώσεις συνδρόμου Angelman, αυτισμού, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, συνδρόμου Asperger, νοητικής καθυστέρησης, συνδρόμου Down, εγκεφαλικής παράλυσης, σκλήρυνσης κατά πλάκας, μυϊκής δυστροφίας, δισχιδούς ράχης, απουσίας ή παραμόρφωσης άκρων, τύφλωσης και κώφωσης.

Οι συμμετέχοντες επιδικνειουν σημαντική βελτίωση όσον αναφορά την ευερεθιστικότητα, τις ληθαργικές τάσεις, τις στερεοτυπικές συμπεριφορές, την υπερκινητικότητα, τις συμπεριφορές που είναι σχετιζόμενες με τον αυτοέλεγχο, τις δεξιότητες του εκφραστικού λόγου, το σχεδιασμό και συντονισμό λόγου/πράξης/κίνησης, την αισθητηριακή αντίληψη και ευαισθησία, την κοινωνικοποίηση και τη συγκέντρωση προσοχής.

Σύμφωνα με έρευνες, η θεραπευτική ιππασία επιδρά πολυδιάστατα στην κινητικότητα των συμμετεχόντων. Κατά τη θεραπευτική ιππασία η κίνηση του αλόγου, μετατρέπεται σε θεραπευτικό εργαλείο, για να επιτευχθούν η σωστή στάση του σώματος, η ισορροπία, η κινητικότητα και ο μυϊκός τόνος των παιδιών αλλά και των ενηλίκων με νευρολογικά προβλήματα. Λόγο της τρισδιάστατης κίνησης του αλόγου, το αποτέλεσμα είναι πως ο αναβάτης γυμνάζεται παθητικά και εξασκεί την ισορροπία του, ενώ παράλληλα του προκαλούνται ευχάριστα συναισθήματα. Κατά τη διάρκεια της Ιπποθεραπείας το άτομο μαθαίνει να προσαρμόζει τη στάση του αναγκαστικά ώστε να διατηρήσει τη θέση του πάνω στο άλογο. Η θερμότητα του αλόγου σε συνδυασμό με τις ρυθμικές ταλαντώσεις μειώνει τον υψηλό μυϊκό τόνο με αποτέλεσμα να προάγει τη χαλάρωση του ιππέα με σπαστικότητα. Ο αναβάτης εκτελεί ειδικές ασκήσεις από διάφορες θέσεις, όπως ιππαστί, πλάγιο κάθισμα, τετραποδική, γονυπετής, όρθια, ύπτια και πρηνής, ανάλογα με τους θεραπευτικούς στόχους που έχουν τεθεί. Το άλογο επίσης γίνεται η προέκταση του σώματος ατόμων που χρησιμοποιούν αναπηρικό καρότσι.

Τα οφέλη της θεραπευτικής ιππασίας είναι πολλαπλά και τη θεραπευτική αξία της σχέσης του ανθρώπου με το άλογο αποδεικνύουν τα αποτελέσματα πολλών ερευνών. Όπως προαναφέραμε οι συμμετέχοντες μπορεί να παρουσιάζουν προβλήματα συμπεριφοράς, κατάθλιψη, προβλήματα συγκέντρωσης και προσοχής, αναπτυξιακά, ψυχοπαθολογικά, νοητικά και ψυχοκινητικά. Με απλά λόγια, όσα θέματα καθιστούν την επικοινωνία τους με το περιβάλλον εξαιρετικά δύσκολη και κατά συνέπια η καθημερινότητα τους χαρακτηρίζεται από τους ίδιους και από τον περίγυρο τους ιδιαίτερα δύσκολη. Εκεί που στοχεύει η θεραπευτική ιππασία είναι στο να αναπτυχθεί η λειτουργικότητα τους, να βελτιωθουν οι κοινωνικές δεξιότητες, η επικοινωνία, να αποκτήσουν αυτογνωσία, κατά συνέπεια να βελτιωθεί η καθημερινότητα τους.

Το θεραπευτικό άλογο αντιδρά ανάλογα με τον τόνο του σώματος, τη στάση του σώματος, την ψυχολογία και την συναισθηματική κατάσταση του αναβατή. Εκεί πού ενδεχομένως παρερμηνεύεται η γλώσσα, ή η εξωτερική εμφάνιση κάποιου, το άλογο έχει αναγνωρίσει ήδη την «ψυχική - συναισθηματική κατάσταση» του ατόμου. Το άλογο παρουσιάζει το ασυνείδητο δυναμικό και τα κρυφά, αλλά ουσιώδη ζητήματα, έτσι μπορούν να αναγνωριστούν, και να γίνουν προσβάσιμα, και όπου είναι αναγκαίο να αλλάξουν.

Καλύτερα από κάθε θεραπευτή τα θεραπευτικά άλογα μπορούν να παρέχουν τα εξής χαρακτηριστικά:

• Σαφή σωματική επαφή (χωρίς παραβιάσεις)
• Αισθήματα που εξωτερικεύονται
• Άμεση ανατροφοδότηση και απάντηση στο άτομο χωρίς να το προσβάλει, καθώς δεν εκφράζουν ναρκισσιστικά συμφέροντα αλλά ενδιαφέρον και περιέργεια.
• αντιμετωπίζουν με αμεσότητα τον συμμετέχοντα καθώς τον συνοδεύουν σταθερά σε όλα τα επίπεδα των συναισθημάτων.

Είναι καθήκον του θεραπευτή να υποστηρίξει τη διαδικασία και να παίξει το ρόλο του καταλύτη στην σχέση μεταξύ του αλόγου και του αναβάτη, καθώς να μπορεί να αναγνωρίζει και να ερμηνεύει την γλώσσα του αλόγου.

Σύμφωνα με αποτελέσματα ερευνών, η θεραπευτική ιππασία είναι μία αποτελεσματική μέθοδος θεραπείας σε περιπτώσεις νευρολογικών, νοητικών, ψυχολογικών, αναπτυξιακών και κινητικών διαταραχών και είναι αναγκαίο για τη δημόσια υγεία και ευημερία να αναγνωριστεί και στην Ελλάδα ως μέθοδος θεραπείας για παιδιά και ενήλικες που παρουσιάζουν διάφορες διαταραχές στην κινητικότητα, στο γνωστικό και συναισθηματικό τομέα.

Η θεραπευτική ιππασία σε πολλές χώρες του εξωτερικού συνταγογραφείται, καθώς πλέον θεωρείται μία καταξιωμένη επιστημονική θεραπευτική μέθοδος. Στην Ελλάδα αν και υπάρχουν αναγνωρισμένα από την παγκόσμια ομοσπονδία κέντρα θεραπευτικής ιππασίας, το κράτος αδιαφορεί για την κατοχύρωση και διάδοση της θεραπείας μέσω του αλόγου.

Η Ιπποστήριξη και τα υπόλοιπα κέντρα θεραπευτικής ιππασίας μέλη της παγκόσμιας ομοσπονδίας στην Ελλάδα επιδιώκουν τη διάδοση και την αναγνώριση της θεραπευτικής ιππασίας ως επιστημονικής μεθόδου θεραπείας και την ίδρυση πανελλήνιας ομοσπονδίας θεραπευτικής ιππασίας.

Κατηγορίες

Ευχαριστούμε θερμά:

Ρόκου Κατερίνα

Ψυχολόγος, Εκπαιδεύτρια Θεραπευτικής Ιππασίας
Ιδρύτρια της Ιπποστήριξης
Μέλος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας

bottom of page